شاخص، معیاری است برای ارزیابی، ارزشیابی، سنجش و اندازه گیری متغیرهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و وسیله ای است برای تعیین کیفیت کالاهای تولیدی و خدمات، مقایسه و درجه بندی اشیاء، فرایندها، بنگاهها و سازمانهای دولتی و خصوصی، رتبه بندی شهرها، کشورها دانشگاه ها و دستگاه های اجرایی و نظایر آن. شاخص رکن پنجم از فرایند برنامه ریزی است. هر برنامه که جزء لاینفک مدیریت است پنج رکن اساسی دارد (هدف، روش، وسیله، نظام و معیارهای ارزشیابی) و شاخص، رکن پنجم در هر مرحله تعیین می کند که به سمت هدف هستیم و یا به سمت هدر؟ در این مقاله پس از تعریف شاخص، نوع و شیوه های شاخص سازی مبانی نظری و ریاضی آنها و نمونههایی از شاخص های تعریفشده بین المللی موردبحث و بررسی و نقد قرار میگیرد سپس به شرح شاخصهای آماری بهعنوان پایه و اساس شاخص سازی و معرفی شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، آموزشی، سیاسی و فرهنگی و مبانی نظری و چگونگی محاسبه آنها پرداخته میشود